In Scharnegoutum bouwt men niet voor leegstand.
Aanleiding
Het gesprek met wethouder Mark de Man en ambtenaar Sjoerd Brandsma waarin is afgesproken dat Dorpsbelang met een nadere onderbouwing van zijn wensen zal komen.
Inleiding, onze visie over wonen anno 2020
De kop boven deze tekst geeft al aan waar deze notitie over gaat. Doarpsbelang Skearnegoutum-Loaiingea wil graag 30 nieuwe woningen, te realiseren op de plek die de voormalige gemeente Wymbritseradiel aanwees in het Bestemmingsplan Wonen Scharnegoutum Langaerd/Zwette. Hier werden in twee fasen ruim 60 woningen gebouwd. De bewoners van de eerste particulier gebouwde woningen in fase 1 van dit plan vestigden zich hier in 2003, de laatsten van fase 2 in 2008. De 3e fase die 5 jaar later zou aanvangen, eveneens bedoeld voor 30 woningen, is in verband met gewijzigde inzichten over toekomstige woonbehoeften in Fryslân, niet meer tot ontwikkeling gekomen. De Gemeente Wymbritseradiel wijzigde het bestemmingsplan vervolgens in 2009 in Bestemming Groen.
Er is al een aantal jaren sprake van een behoorlijke vraag naar woonruimte in het dorp, met name bij jonge starters op de woningmarkt en bij ouderen die op zoek zijn naar een levensloopbestendige woning. Deze vragen bereiken ons niet alleen uit Scharnegoutum, maar ook uit omliggende kleinere dorpen. Scharnegoutum zit voor woningzoekenden echter al zo`n 10 jaar op slot en wij zien veel potentiële bewoners naar Sneek of elders verdwijnen.
Ook in het behouden van het voorzieningenniveau van het dorp zien wij aanleiding te pleiten voor woningbouw.
Karakteristieken van Scharnegoutum
Het dorp heeft volgens tellingen in 2017 1660 inwoners, maar inmiddels rond de 1700. Scharnegoutum ligt ingesloten tussen de provinciale Leeuwarderstraatweg en de spoorlijn die Sneek en Leeuwarden met elkaar verbindt, waardoor een behoorlijk compacte bebouwing is ontstaan. Een zogenaamde inbreiding van woningbouw is hierdoor praktisch onmogelijk geworden. De 3e fase van het plan Langaerd/Zwette, is onbebouwd gebleven, ligt aan de rand, maar wel binnen de schil van het dorp. In onze optiek kan deze locatie daarom, hoewel beleidsmatig wellicht anders gedefinieerd, als inbreiding worden gezien. Aantasting van buiten het dorp liggende openbare groene ruimte is daardoor niet aan de orde. De voor de 1e en 2e fase aangelegde, geasfalteerde, noodweg langs het spoor is nog aanwezig en kan zorgen voor bouwverkeer dat niet door het dorp behoeft te gaan.
Scharnegoutum heeft een goed niveau van voorzieningen.
Er is een kerkelijke gemeenschap die met de inzet van gemeenteleden veel nevenactiviteiten ontplooit, waaronder de vrijwillige hulporganisatie Graach Dien en met derden het Putsjekafee,een Multi Functionele Accommodatie (MFA), genaamd het swettehûs, waar de basisschool, een 24 uurs kinderopvanginstelling, het dorpshuis en medische accomodaties zijn gehuisvest. Er zijn drie sportvelden en een sporthal met naastgelegen tennisbaan. De voetbal- en kaatsvereniging hebben een kantine bij de sportvelden en de sporthal voor de volleybal-, tennis- en gymnastiekvereniging. Ook de kinderen van de basisschool maken gebruik van deze sporthal.
Het dorp heeft een Poiesz Supermarkt, onlangs nog gemoderniseerd, een warme bakker, een bloemenwinkel, kaaswinkel, een makelaardij en een kapsalon, terwijl de rijdende slager een vaste stek inneemt en de vishandelaar wekelijks door het dorp rijdt.
Er zijn plm. 60 ondernemers actief in Scharnegoutum, variërend van eenmansbedrijfjes tot en met een 10 tal bedrijven met 5 tot 10 en enkele nog meer werknemers. De laatste jaren zijn er o.a. nog twee B&B`s ontstaan, een tweede kapsalon, enkele nagelstudio`s en een schoonheidssalon. We zien het aantal eenmansbedrijfjes in het dorp groeien.
Het verenigingsleven telt 7 sportverenigingen en in de sociale en culturele sector zijn er 3 biljartclubs, een damclub, een jeux de boule club, die in de winterperiode koersbalt in het dorpshuis, twee koren, muziekvereniging Excelsior , de Vrouwenvereniging Passage, die sinds het opheffen van de zustervereniging in Sneek, ook leden uit Sneek heeft en Speeltuinvereniging Boartersnocht. Het dorpshuis is voor de verenigingen, maar ook voor tal van andere activiteiten in Scharnegoutum daarbuiten, overdag vaak en `s avonds geheel bezet. Dit wordt mogelijk gemaakt door de ongeveer 70 vrijwilligers die het dorpshuis telt.
Scharnegoutum is een groenrijk, levendig dorp met goede voorzieningen op slechts 3 kilometer van Sneek. Voor fietsers is er een goede en veilige verbinding. Al deze elementen vormen naar onze mening aanleiding voor de grote animo in ons dorp te blijven of komen wonen.
De Stifting Natuergebiet de Flearen/Oer`t Lange Rek heeft het beheer over twee kleinschalige natuurgebieden bij het dorp die goed bezocht worden. In totaal gaat het om ongeveer 8 HA waarvan gebied de Flearen aan de noordzijde en It Lange Rek aan de zuidzijde van het dorp. De Stichting heeft 35 vrijwilligers en samen doen zij het beheer, het onderhoudswerk en is er een jaarlijkse educatief programma met de basisschool. Onderdeel daarvan is dat alle schoolkinderen het veld ingaan, het zgn. ontdekpad waar ze allerlei activiteiten ontplooien.
Wonen
Wij ontvangen regelmatig vragen van jonge dorpsgenoten, maar ook jongeren uit omliggende dorpen om hier te kunnen blijven of komen wonen. Enkele jaren hielden wij in het kader van nog te verwachten woningbouw een lijst van woningzoekenden bij. Op deze lijst waren gemiddeld 5 tot 8 aanvragers ingeschreven, die echter al snel weer van de lijst werden gehaald nadat zij elders woonruimte betrokken. Aangezien geen zicht meer was op ontwikkelingen tot woningbouw zijn wij daarmee gestopt.
Jongeren vertrekken vaak ook stilletjes uit het dorp zoals deze week nog bleek. Een man van omstreeks 35 jaar vertelde dat hij Woningcooperatie Elkien herhaaldelijk verzocht zijn huurwoning aan de Fritsmastrjitte te renoveren, bood vervolgens aan deze te kopen, maar ontving geen positieve reacties. Daarna heeft hij de huur opgezegd en een woning gekocht in Wieuwerd.
Makelaar Atsma, alhier gevestigd, bevestigt dat er grote vraag is naar woonruimte bij jonge stelletjes. Er is echter al vele jaren geen nieuwbouw beschikbaar en bestaande, te koop aangeboden gezinswoningen zijn doorgaans royaal en daardoor te duur voor de doelgroep. Voor ouderen beschikt het dorp slechts over een klein aantal levensloopbestendige woningen waarin tot nu toe geen doorstroming ontstaat. De makelaar moet dus nee verkopen. Hij laat ons weten geen namenlijst van gegadigden te kunnen (en mogen) overleggen, maar gevraagd naar een nadere toelichting bevestigt hij het hier geschetste beeld. Na ongeveer 10 contacten met mensen uit deze doelgroep komt men niet meer bij hem met deze vragen.
Bestaande, te koop aangeboden woningen, wisselen in Scharnegoutum snel van eigenaar, uitgezonderd perioden van economische crises, waarin de verkoop stagneert. De tijd dat woningen zonder inschakeling van een makelaar werden verkocht ligt niet vele jaren achter ons. Gebruikelijk was dat woningzoekenden snel bij verkopers op de stoep moesten staan, wilden zij nog succes hebben.
De Vereniging van dorpsbelang bestaat inmiddels 100 jaar . In deze tijdspanne ontwikkelde het dorp zich van een kleine kern van enkele elkaar kruisende straten tot een compact dorp waarin bij gepleegde nieuwbouw, deze steeds snel is volgestroomd. Dat geldt ook voor de jongste wijk Langaerd/Zwette, waar gebouwd werd in de jaren 2003 tot en met 2008.
Inmiddels zien we dat te koop aangeboden woningen gemiddeld binnen enkele weken worden verkocht, vaak tegen koopsommen boven de vraagprijs. Gelet voorgaande zijn wij overtuigd dat in Scharnegoutum geen leegstand zal ontstaan als er nog gebouwd gaat worden.
Gewenste woningtypen
Gelet de doelgroep is het van belang een aantal starters woningen te bouwen die geringer van omvang zijn dan een gemiddelde gezinswoning en hierdoor betaalbaar voor deze jongeren. Geschikt voor stellen die wanneer het gezin groeit op zoek zullen gaan naar andere, ruimere huisvesting. Ze maken dan plaats voor nieuwe starters op de woningmarkt en hiermee zal de doorstroming kunnen worden bevorderd. Het dorp kan op deze wijze voor langere termijn steeds nieuwe kansen bieden aan deze doelgroep.
Een zelfde beeld hebben wij voor ogen bij woningtypen die voldoen aan de wensen van ouderen wiens gezondheid minder wordt waardoor o.a. traplopen bemoeilijkt wordt. Zij zoeken naar woningen met een slaapkamer en badkamer op de begane grond. Wanneer de zorgvraag toeneemt en deze woonvorm niet meer volstaat zal deze doelgroep verzorging behoeven in zorgcentra. Ook hier kan de doorstroming kansen bieden voor opeenvolgende generaties. Wij denken dat een dergelijke aanpak, zeker in dorpen, wenselijk is.
Een bijzondere ontwikkeling
Een geheel andere ontwikkeling van maatschappelijke betekenis is de wens van de twee in Scharnegoutum actieve huisartsen om in Scharnegoutum een gezondheidscentrum c.q. groepspraktijk te vestigen. Ook zij lieten daarbij hun oog vallen op de locatie Langaerd/Zwette vanwege de beschikbare ruimte, bereikbaarheid en de aangename omgeving. Graag lichten wij dit nader toe.
Voornemens huisartsen
Onze huisartsen, de heren Jansen en Hornstra, hebben wekelijks op twee dagen spreekuur in het Swettehûs. Hun praktijken zijn gevestigd in resp. Bozum en Sijbrandaburen. Zij bedienen een behoorlijke regio noordelijk van Sneek. Beide heren naderen de pensioenleeftijd en zijn op zoek naar opvolgers. Ze denken dat zij hun praktijken in deze dorpen niet zullen kunnen overdragen, omdat de nieuwe generatie artsen, in meerderheid vrouwen, geen eigen praktijk wensen maar deelname in een groepspraktijk, vaak ook op deeltijd basis. Het plan voor een Gezondheidscentrum willen de artsen met de al aanwezige overname kandidaten verder uitwerken. Aangezien de locatie Langaerd/Zwette nog geen optie is hebben ze ook nagedacht over de plek van het oude dorpshuis Elim dat al geruime tijd leeg staat. Daarover konden zij echter geen overeenstemming bereiken zodat de activiteiten vooralsnog het Swettehûs worden voortgezet.
Wij vrezen dat, wanneer deze voornemens niet kunnen worden verwezenlijkt, een reëel risico kan ontstaan dat onze regio zonder huisartsenzorg kan komen te zitten.
Behoud voorzieningen
Bijzondere aandacht verdient basisschool Op`e Hichte. De school telt nu 140 leerlingen, waarvan een klein aantal uit omliggende dorpen. Dit laatste is naar alle waarschijnlijkheid gerelateerd aan de aanwezigheid van de 24 uurs kinderopvang in het Swettehûs. School en kinderopvang zijn naast elkaar gehuisvest, zijn onderling verbonden en maken beide gebruik van een speelzaal in het gebouw. Het aantal leerlingen van de basisschool is in de loop der jaren teruggelopen van 200 tot 140. Enkele schoollokalen zijn inmiddels niet meer volledig in gebruik. De schoolleiding bevestigt dat er capaciteit is voor meer leerlingen. De bouw van extra woningen in het dorp kan hierin bijdragen.
Het lijkt ons evident dat het behouden van het voorzieningenniveau in het dorp gebaat is bij een toename van het aantal woningen, ook al zal dit van bescheiden omvang zijn. Ook het bevorderen van meer doorstroom mogelijkheden komt het dorp ten goede en zal krimp van het aantal inwoners tegen gaan of zelfs kunnen voorkomen.
Afrondend
In het document Strategie SWF toekomstbestendige uitbreiding op niveau kernen geeft U aan dat U een initiatief wilt faciliteren als er een overtuigende, concrete en aantoonbare behoefte is. (pag. 15.4.3.3)
Wij verzoeken het College van Burgemeester en Wethouders daarom de door ons gevraagde woningbouw in Scharnegoutum op genoemde locatie te willen faciliteren en zijn bijzonder verheugd over de door wethouder de Man gedane toezegging dat U dit met de Provincie wilt gaan bespreken, mits wij een degelijke en concrete onderbouwing van onze wensen kunnen aandragen. We menen met deze notitie aan dit verzoek te hebben voldaan en wachten Uw berichten met veel belangstelling tegemoet.
Het Bestuur van de Vereniging van dorpsbelang Skearnegoutum-Loaiingea
Jan Luimstra